Hình Xưa :Sự thật đằng sau chiếc yếm bỏ ngỏ

Trịnh Thanh Thủy

Gần đây Hà Nội tưng bừng với cuộc triển lãm ảnh Để hiểu hơn về một Hà Nội xưa, do tạp chí Xưa và Nayphối hợp với Thư viện Hà Nội tổ chức. Báo chí toàn quốc đều loan tin và viết bài phóng sự về cuộc triển lãm hiếm có đã quy tụ được nhiều nhà sưu tập ảnh, trong đó có nhà sưu tập bưu ảnh nổi tiếng người Pháp Philippe Chaplain. Trong số các bài viết có một bài viết "Lý lịch bằng ảnh của một thuộc địa" của Kiều Trinh gây sự chú ý đến người đọc nhiều nhất. Nó tạo sự ngạc nhiên không những bằng vài tấm ảnh áo yếm của phụ nữ bị bóc vỏ mà còn bằng những lời tuyên bố đáng suy ngẫm của một hội viên hội khoa học là ông Lê Cường và những nhận xét của nhà nhiếp ảnh Hữu Bảo. Đây là một trích đoạn: Trong số hơn 100 chủ đề được trưng bày trong triển lãm này, những tác phẩm về sinh hoạt hàng ngày thu hút người xem hơn cả. Một chủ đề được người xem quan tâm và đặt nhiều dấu hỏi là áo yếm. Điều kỳ lạ với người xem là độ "hở hang" của những phụ nữ này. Trái với quan niệm "hiện hành" của nhiều người về sự kín đáo của người Hà Nội, phần lớn người trong ảnh đều mặc áo yếm mà hở ngực. Chiếc yếm chỉ che kín phần giữa ngực, còn hai bầu ngực thì lại hoàn toàn lộ ra! ................................................................ Về điều này, ông Lê Cường, hội viên hội Khoa học lịch sử nói: "Điều này chứng tỏ, nho giáo đã không chạm tay đến tất cả mọi người trong xã hội. Và trong dân gian, tín ngưỡng phồn thực vẫn có sức sống riêng. Điều này không chỉ thể hiện rõ qua những cảnh yêu đương trên những thạp đồng Đào Thịnh, bia chùa Tứ Liên mà còn tồn tại trong sinh hoạt thường ngày. Và ngay cả những người có ý thức nho giáo thì các cụ cũng chỉ nho lúc đông người thôi. Điều đó xin được khẳng định là không hề dung tục". Ông Cường cũng cho rằng không nên nghi ngờ về tính "dàn dựng" phi thực tế của bộ ảnh này bởi chúng được xây dựng trên tinh thần dân tộc học rất rõ nét. Tuy nhiên, chính vì thế, bên cạnh tính tư liệu, nó không tránh khỏi cái nhìn về người Việt Nam như một dân tộc lạc hậu. "Sắp xếp chân thực"- dòng chảy khác của nhiếp ảnh Cũng đánh giá cao tính chân thực của các tác phẩm trong triển lãm, nhà nhiếp ảnh Hữu Bảo nhận xét: "Những bức ảnh ở đây thể hiện rất rõ tâm thế của một "nước lớn" khi tiếp cận những thông tin lý lịch bằng hình ảnh của các thuộc địa của mình. Với những tấm bưu thiếp đẫm ý thức quảng bá du lịch, người xem sẽ hiểu, xứ chồng con mình đang sống là như thế này". "Các tác phẩm được chụp bởi những tay máy chuyên nghiệp và điều quan trọng là họ rất tôn trọng văn hoá .... Càng nhìn những tấm ảnh hở hang của phụ nữ Việt Nam xưa, tôi càng nghi ngờ, càng thấy rõ tính dàn dựng phi thực tế trong chủ ý của người chụp và dã tâm của người phổ biến chúng vào bưu thiếp như một phương tiện quảng bá ngành du lịch hay một mưu đồ chính trị gian trá của Pháp quốc thời ấy. Nếu nhìn sâu hơn, chúng ta thấy những bức ảnh này có sự xắp xếp của một nhiếp ảnh gia không chân chính, dù khung cảnh được xây dựng bằng những nét mộc mạc bình dị của người phụ nữ lao động thường nhật. Nó thiếu tự nhiên dù đã được dàn dựng bằng người thật và những vật liệu làm cho giống như thật. Đó cũng chính là gian ý nửa hư nửa thực, mập mờ đánh lận con đen của người chụp những tấm ảnh khoả thân này. Hãy nhìn vào khuôn mặt người mẫu trong tấm hình ba cô gái đang ngồi(hình số 1), có một cô đang cầm dọc tẩu hút thuốc. Chính giữa là một cô bé có lẽ với động tác châm thuốc, còn hai cô kia đều mặc yếm, nhưng cả hai chiếc yếm bị vén qua một bên với chủ ý phanh ngực ra. Khuôn mặt hai cô gái mang đầy vẻ sượng sùng, khổ não, đau đớn và tủi nhục hơn tâm trạng mong chờ phút sung sướng của một người đang đợi hút. Vì sao? Ta có thể tưởng tượng ra đằng sau chiếc yếm bỏ ngỏ kia là một cường lực vì người chụp là người Pháp, kẻ thống trị hét ra lửa, kẻ nắm trong tay thân phận người dân bị trị. Còn cái dáng ngồi chàng hảng mời gọi của một trong hai cô gái ngực trần nữa, tiết lộ rõ ràng ở đây có sự sắp đặt của một tay phó nhòm chuyên nghề chụp ảnh khiêu dâm!!!

Tôi trộm nghĩ cái thời xa xưa đó( có thể là 1888), chắc chưa có nghề người mẫu khoả thân cho các tay chụp hình chuyên nghiệp tha hồ chụp như bây giờ, nhất là các tay phó nhòm lại là người Tây Phương. Và vào những năm người Pháp bắt đầu đô hộ chúng ta chưa có phong trào lấy Tây cũng như sự hiện diện của nhà thổ(ra đời khoảng 1940 trở đi) . Vậy thì ba giả thuyết: người mẫu chuyên nghiệp, vợ Tây và gái giang hồ có thể bỏ qua một bên. Chỉ có giả thuyết cuối cùng là những người dân lao động quê mùa này bị ức hiếp, bắt buộc phải tuân thủ làm theo mệnh lệnh "bắt cởi phải cởi, bắt chết phải chết" của người chủ nô lệ. Hình 1

Khuôn mặt nô lệ buồn bã, chịu đựng của tấm hình số 2 cũng vậy, nó thuần túy một tấm hình khoả thân trần trụi không một nét nghệ thuật văn hoá nào cả. Chiếc áo yếm nô lệ này không có nét hấp dẫn nửa kín nửa hở nào như các nhà phê bình ngày nay hay ca tụng vẽ vời đầy rẫy trên các trang web. Nó chỉ mang một tính lịch sử đau đớn của tổ tiên ta mà thôi.

Tôi rất ngạc nhiên gần như shốc khi thấy các tấm hình này và tự hỏi không lẽ các bậc phụ nữ tổ tiên ta ngày xưa hở hang đến thế sao. Trong khi từ bé mẹ tôi răn dạy tôi rằng: "Con gái phải kín đáo, áo mặc chớ hở hang, đi đứng nhẹ nhàng khoan thai, ngồi thì khép chân lại, lúc nào cũng phải giữ ý tứ". Hỏi lại thì mẹ tôi trả lời thế này. Thời bà ngoại tôi sống, lúc đó chưa có áo ngực(su chiêng) thì mặc áo yếm nhưng áo yếm chỉ là áo lót, bên ngoài phải mặc áo ngắn, áo cánh hay áo dài. Khó khăn hơn thì phải bịt chặt ngực lại hay nén ngực chứ không phải hớ hênh vậy đâu. Thời Pháp thuộc, người dân ai cũng sợ lính Tây lắm nhất là lúc chúng qua làng đi ruồng bố. Mẹ kể, em gái của mẹ khi đó gánh hai gánh phân đi trên đường làng, tụi Tây thấy la "gái gái" và ào tới lột quần áo cưỡng hiếp cô (mặc cho phân rơi rớt) ngay trên đường làng trước mắt bao nhiêu người mà không ai dám can thiệp. Do đó việc chúng bắt phụ nữ cởi truồng hay trần cho chúng chụp hình là chuyện thường tình. Bố tôi thì kể thêm về cái yếm như thế này. Gia đình bên mẹ tôi khá giả nên còn có áo mặc ra ngoài chiếc yếm, còn bên bố tôi hồi ấy nghèo quá. Bà nội tôi chỉ có độ một, hai cái áo thôi lại còn bị vá chùm, vá đụp. Hình2

Bà thường thường chỉ có mặc yếm ra đồng làm việc mà cất chiếc áo đi sợ rách, sợ khi thời tiết trở lạnh, không có áo mà mặc. Năm Ất Dậu, nạn đói tràn lan vì chính sách thâm hiểm của Nhật - Pháp nhằm dồn cả một dân tộc vào thảm họa diệt chủng. Bố tôi đi làm phu lục lộ không đủ tiền mua thực phẩm cho cả gia đình. Bà chịu hy sinh nhịn đói mà chết, để nhường miếng ăn cho chồng, cho con. Mỗi lần nhớ tới bà, bố tôi lại rơi nước mắt ân hận không nuôi nổi mẹ phải để mẹ chết vì thiếu ăn.

Qua câu truyện trên, tôi biết thêm là người phụ nữ nhà quê thời ấy vì nghèo không đủ quần áo nên phải mặc phong phanh chiếc yếm không như vậy (nhưng rất kín đáo, che hai bầu ngực), chứ không phải vì đó là một thứ "văn hoá phồn thực" vượt ra ngoài vòng rào nho giáo như ông Lê Cường, hội viên hội Khoa Học Lịch sử phát biểu. Nếu xét theo văn hoá truyền thống, phụ nữ Việt Nam thời ấy ăn mặc rất kín đáo, trong lệnh vua phép nước cũng có ghi chép rõ ràng. Theo tài liệu sách Đại Nam Thực Lục Tiền Biên, dưới thời các chúa Nguyễn, Vũ Vương Nguyễn Phúc Khoát đã ban hành sắc dụ về ăn mặc cho toàn thể dân chúng xứ Đàng Trong. "Thường phục thì đàn ông, đàn bà dùng áo cổ đứng ngắn tay, cửa ống tay rộng hoặc hẹp tùy tiện. Áo thì hai bên nách trở xuống phải khâu kín liền, không được xẻ mở....". Riêng tại Kinh đô Huế, nơi luật lệ thực thi nghiêm ngặt, đàn bà ra đường thường mặc áo dài kể cả lúc đi bán hàng rong. Tục lệ này còn lưu giữ cho tới bây giờ. Nếu xét theo thực chứng, chúng ta xem thêm rất nhiều những bức hình chụp cảnh dân cư Hà Nội lúc đó, ta thấy phụ nữ ăn mặc rất đàng hoàng, kín đáo thậm chí đến nỗi bít bùng hai ba lớp nữa kia. Chỉ có vài ba tấm hình phụ nữ ở trần này nằm lẫn lộn vào gây ấn tượng mạnh làm bẻ cong sự thật. Hình 3

Khi tôi viết bài này, qua những email truyền đi trên mạng thì tôi và bạn bè tôi, hầu hết ai cũng nhận được các bức hình khoả thân với tựa đề "Hình ảnh phụ nữ VN khoả thân của đầu thế kỷ trước" được phát tán và lưu hành khắp nơi. Loạt hình đó, theo lối sắp xếp dàn dựng cảnh và người thì ai cũng đoán ra cùng một nhiếp ảnh gia là tay chơi thích chụp những hình ảnh khiêu dâm. Trong bộ sưu tập ảnh hoàn toàn khoả thân này có vài ba tấm hình hở ngực đã được đem ra trưng bày trong buổi triển lãm vừa qua. Tôi còn lưu giữ những tấm ảnh này nhưng chỉ đưa ra ba tấm ảnh hở ngực còn những tấm kia hoàn toàn trần trụi và mang đầy vẻ dung tục. Theo tôi, việc đem những tấm ảnh hở ngực trưng bày chen lẫn với những tấm ảnh và bưu thiếp đứng đắn về Hà Nội xưa dễ làm người xem lầm lẫn. Điều tai hại là hậu ý tạo nên cái nhìn sai lạc về một văn hoá và lịch sử của một dân tộc. Ai xem xong cũng tưởng thời ấy phụ nữ Việt ta bệ rạc bên bàn hút, nhếch nhác thả ngực trần như vậy kể cả lúc quang gánh lao động. Điều đau lòng hơn là người Pháp đã dùng những tấm hình ngực trần ấy làm bưu thiếp. Ngày ấy bưu thiếp rất phổ thông và đa dụng. Người ta xử dụng bưu thiếp với nhiều mục đích như phát triển nghệ thuật, thương mại như du lịch và chính trị như truyền bá một tư tưởng nổi loạn hay hình ảnh một lãnh tụ. Nếu việc khai thác chiếc yếm bỏ ngỏ như một ý đồ chính trị, người Pháp đã dùng những tấm bưu thiếp này lăng nhục phụ nữ Việt Nam như một dân tộc thuộc địa mọi rợ. Nó cũng có tác dụng lôi cuốn đàn ông Pháp càng thấy thích thú hơn trên con đường nhập ngũ viễn chinh qua Việt Nam. Bàn rộng thêm một chút về chiếc áo yếm xưa. Thực ra, đôi bờ vú luôn luôn là niềm hãnh diện của phụ nữ, là niềm hoan lạc của phái nam mà cũng là thức ăn thiên nhiên dinh dưỡng vô bờ của trẻ nhỏ. Chiếc yếm che ngực đã được tạo ra như một trang phục truyền thống không những để che thân mà còn là một vật làm đẹp(yếm lụa, yếm gấm) cho các phụ nữ khá giả có tiền, có của. Việc kín/hở hay cởi /mặc áo yếm đã móc ngoặc vào đức hạnh các phụ nữ như một đặt để trói buộc vô hình. Người đàn bà Việt Nam bị các ông đồ Nho bắt phải đậy, các ông Tây buộc phải cởi, thật là tội cho họ. Họ phải câm khi bị lăng mạ, bị bóp cổ, bị hành hạ, đánh đập, giết chóc, đối xử phi nhân như một món đồ chơi mà không có chọn lựa, không có tiếng nói. Sống mà như hấp hối, không cười, không vui, cô thế và cô đơn. Đã thế, nỗi thống khổ của cái nghèo, cái sợ, cơn đói kinh niên, áp lực chồng con theo đuổi họ mãi như cái bóng thiết tha nhất. Họ sống lặng lẽ như những bóng ma. Nhưng khác với bóng ma ở chỗ họ kiên cường phục vụ chồng, nuôi nấng con cái và nhất là hy sinh mạng sống lúc cần phải hy sinh. Như câu chuyện của bà nội tôi, của người đàn bà trong truyện "Anh phải sống" của Khái Hưng. Pascal có một suy tưởng, viết tóm tắt như thế này : "Con người, ai cũng có dĩ vãng, kỷ niệm là dĩ vãng của một cá nhân. Quốc gia nào cũng có dĩ vãng, lịch sử là một dĩ vãng của một dân tộc! Cá nhân, ai cũng yêu kỷ niệm của mình thì dân tộc nào cũng phải yêu lịch sử của họ" Tôi là một công dân Việt Nam, dù dĩ vãng dân tộc tôi thế nào, tôi vẫn yêu mến lịch sử dân tộc tôi. Dù những hình ảnh phụ nữ Việt Nam xưa bị lăng nhục như thế nào tôi vẫn yêu mến họ. Những người đàn bà yếu đuối kia là tổ tiên tôi, họ là mẹ là bà cố, bà sơ của người Việt chúng ta hiện nay, dưới bất cứ hoàn cảnh nào (kể cả khi lịch sử bị bẻ cong) tôi vẫn coi trọng họ.

Trịnh Thanh Thủy

Tài liệu tham khảo

― Lý lịch bằng ảnh của một thuộc địa-Kiều Trinh

SGTT - Nếu kinh đô Thăng Long có một ngàn năm tuổi, thì thành phố Hà Nội mới có hơn 120 tuổi (từ năm 1888) khi vua Đồng Khánh trao cho Pháp lập một “thành phố nhượng địa” (chữ của nhà sử học Dương Trung Quốc). Và người Pháp, ngay lập tức, với ý thức nghiên cứu thực chứng đã có những bộ ảnh hết sức chân thực về cuộc sống bấy giờ của người Hà Nội.

Công chúng sẽ nhìn thấy những bộ ảnh ấy tại triển lãm “Để hiểu hơn về một Hà Nội xưa” do tạp chí Xưa và nay phối hợp với Thư viện Hà Nội tổ chức từ 25 – 31.1 tại 47 Bà Triệu.

Tiến sĩ dân tộc học Đào Thế Đức, thư ký tòa soạn tạp chí Xưa và nay cho biết, trong số hơn 100 chủ đề được trưng bày trong triển lãm này, những tác phẩm về sinh hoạt hàng ngày thu hút người xem hơn cả.

Câu hỏi về áo yếm

Một chủ đề được người xem quan tâm và đặt nhiều dấu hỏi là áo yếm. Trong nhiều tấm bưu ảnh là những phụ nữ mặc áo yếm trong sinh hoạt đời thường: khi trò chuyện trong nhà, khi tưới cây, khi hút thuốc… Điều kỳ lạ với người xem là độ “hở hang” của những phụ nữ này. Trái với quan niệm “hiện hành” của nhiều người về sự kín đáo của người Hà Nội, phần lớn người trong ảnh đều mặc áo yếm mà hở ngực. Chiếc yếm chỉ che kín phần giữa ngực, còn hai bầu ngực thì lại hoàn toàn lộ ra! Hở hơn cả câu ca dao “Đàn ông đóng khố đuôi lươn. Đàn bà yếm thắm hở lườn mới xinh”!

Về điều này, ông Lê Cường, hội viên hội Khoa học lịch sử nói: “Điều này chứng tỏ, nho giáo đã không chạm tay đến tất cả mọi người trong xã hội. Và trong dân gian, tín ngưỡng phồn thực vẫn có sức sống riêng. Điều này không chỉ thể hiện rõ qua những cảnh yêu đương trên những thạp đồng Đào Thịnh, bia chùa Tứ Liên mà còn tồn tại trong sinh hoạt thường ngày. Và ngay cả những người có ý thức nho giáo thì các cụ cũng chỉ nho lúc đông người thôi. Điều đó xin được khẳng định là không hề dung tục”.

Ông Cường cũng cho rằng không nên nghi ngờ về tính “dàn dựng” phi thực tế của bộ ảnh này bởi chúng được xây dựng trên tinh thần dân tộc học rất rõ nét. Tuy nhiên, chính vì thế, bên cạnh tính tư liệu, nó không tránh khỏi cái nhìn về người Việt Nam như một dân tộc lạc hậu.

“Sắp xếp chân thực”– dòng chảy khác của nhiếp ảnh

Cũng đánh giá cao tính chân thực của các tác phẩm trong triển lãm, nhà nhiếp ảnh Hữu Bảo nhận xét: “Những bức ảnh ở đây thể hiện rất rõ tâm thế của một “nước lớn” khi tiếp cận những thông tin lý lịch bằng hình ảnh của các thuộc địa của mình. Với những tấm bưu thiếp đẫm ý thức quảng bá du lịch, người xem sẽ hiểu, xứ chồng con mình đang sống là như thế này”.

“Các tác phẩm được chụp bởi những tay máy chuyên nghiệp và điều quan trọng là họ rất tôn trọng văn hóa. Chẳng hạn, nếu như rất nhiều người có thể sẵn sàng bạ đâu chụp đó, đặt ngay một chiếc bình cổ xuống đất để chụp thì với những nhiếp ảnh gia chưa biết tên này, họ sẽ đặt nó trên một mặt bàn trang trọng tương xứng với đồ vật. Xem ảnh để thấy rằng đôi khi với vốn kiến thức và ý thức ít ỏi, chính chúng ta tự hạ bệ văn hóa của chúng ta. Tất cả rất chân thực”. Về ý thức “sắp xếp chân thực” mà ông Bảo nhắc tới, có bộ ảnh học thêu có bức chụp mấy chục người xếp thành nhiều hàng từ cao xuống thấp, trên tay cầm khung thêu. “Trên thực tế, chẳng ai ngồi như vậy để học thêu cả, song nó cho ta hình dung rõ một trường học thêu có thể có bao nhiêu học viên, và khi tới trường họ ăn vận thế nào”, ông Bảo nói.

Rõ ràng, những phục trang dân tộc, những tái hiện sinh hoạt đời thường cho thấy tính lịch sử, tính giới thiệu và cũng cho thấy một dòng chảy nhiếp ảnh khác có giá trị riêng mà không cần phải chờ khoảnh khắc đẹp… Cũng có thể gặp tư duy phân tích ở bộ ảnh Nghề người mẫu. Dựa trên một loạt ảnh sinh hoạt khác nhau, người xem có thể gặp cùng một khuôn mặt. Bộ ảnh cũng chứng tỏ nghề người mẫu ảnh ở Việt Nam đã xuất hiện từ rất sớm, ngay khi người Pháp tiếp nhận Hà Nội.

“Rõ ràng, nhiếp ảnh có nhiều dòng chảy khác nhau. Và sắp xếp để có tư liệu chân thực cũng là một trong số những dòng đó”, ông Bảo khẳng định.

Mặc dù vậy, ông Đào Thế Đức cũng cho biết cuộc trưng bày “Để hiểu hơn về một Hà Nội xưa” ngoài việc để công chúng biết thêm về quá khứ, còn có mục đích phát hiện thêm những tư liệu qua đóng góp của họ trước khi bộ ảnh được xuất bản thành sách. Vì trên thực tế, những tấm ảnh này vẫn còn nhiều chú thích sai hoặc chưa có chú thích.

Kiều Trinh

Để hiểu hơn về một Hà Nội xưa

(LĐ) - Trên thềm năm mới 2010 - năm đại lễ 1.000 năm Thăng Long - Hà Nội, triển lãm ảnh "Để hiểu hơn về một Hà Nội xưa" (khai mạc chiều 25.1) được sự phối hợp tổ chức của Tạp chí Xưa & Nay và Thư viện Hà Nội, do Cty CP càphê Trung Nguyên và HP tài trợ, là một hoạt động văn hóa rất đáng lưu tâm.

Một số tấm ảnh trong triển lãm này người xem có thể đã được gặp ở đâu đó qua những trang tư liệu hay các cuộc triển lãm, nhưng ở tập hợp trưng bày này, những nhà tổ chức triển lãm đã có thêm phần chú giải cô đọng, súc tích về phong cảnh, địa danh hay tập quán... giúp mọi người vừa có cơ hội tiếp cận các tấm ảnh xưa của Hà Nội, vừa thêm dịp hiểu biết về những thời đoạn lịch sử, văn hóa của vùng đất nghìn năm văn hiến.

Bởi lẽ, những thăng trầm của lịch sử đã cho thấy: Kinh đô Thăng Long có 1.000 năm tuổi, nhưng địa danh Hà Nội mới chỉ có chừng 170 năm (1831) và thành phố Hà Nội cũng mới có hơn 120 tuổi (1888) - kể từ khi Vua Đồng Khánh trao cho Pháp lập một “thành phố nhượng địa”. Đó là thời kỳ lịch sử mà sự giao thoa văn hóa đã góp phần làm thay đổi diện mạo, tạo tiền đề cho sự hình thành một thành phố hiện đại ngày nay.

Một góc triển lãm.

Qua các mảng trưng bày như: Cổ tích, phố cổ, đời sống, kiến trúc tây... người xem bắt gặp những hình ảnh xưa của một số phố “Hàng” ở HN gắn liền với những ngành nghề, tập quán, sinh hoạt, trang phục; những kiến trúc, công trình như: Nhà Đấu xảo, Nhà hát Lớn, cầu Long Biên, cột cờ HN, thành cổ HN, rạp chiếu phim, vườn bách thảo...

Tạp chí Xưa & Nay đã kỳ công tụ hội những nhà sưu tập ảnh, những người yêu HN, trong đó có nhà sưu tập bưu ảnh nổi tiếng người Pháp Philippe Chaplain để tạo dựng nên cuộc trưng bày những tri thức về một HN xưa đầy sinh động. Cũng phải kể tới việc hợp tác của HP trong việc in các tấm ảnh xưa theo công nghệ tiên tiến, trên các tấm laminage khổ 60x80cm, khiến hình ảnh quá khứ thêm phần rõ nét.

Ảnh từ triển lãm: Chợ Đồng Xuân.

Theo nhà sử học Dương Trung Quốc, việc trưng bày này nhằm thu hút sự quan tâm, đóng góp ý kiến, tư liệu, hình ảnh về HN của đông đảo công chúng để BTC tiếp tục hiệu chỉnh, bổ sung cho những cuộc trưng bày tiếp sau hoàn chỉnh hơn vào giữa năm nay. Triển lãm tại Thư viện HN kéo dài tới hết tháng 1.2010 và tiếp đó sẽ được trưng bày tại “Càphê Trung Nguyên sáng tạo” nằm ở cuối đường Điện Biên Phủ. Cũng trong buổi khai mạc triển lãm, Tạp chí Xưa & Nay đã trao tặng Bảo tàng HN một số tấm sắc phong nằm trong khuôn khổ dự án “Tìm và hoàn trả sắc phong”.

Ảnh khỏa thân của thiếu nữ Việt xưa

Những phụ nữ Việt, già có, trẻ có, đã khỏa thân trong nhiều tư thế, nhiều dáng điệu, trong những bối cảnh và phục sức khác nhau.

Những bức ảnh phụ nữ Việt khỏa thân này nằm trong số hàng nghìn bức ảnh chân thực về Việt Nam dưới thời Pháp thuộc của nhà nhiếp ảnh gia nổi tiếng người Pháp Pierre Dieulefils (1862-1937). Ông đã mô tả rất chân thực hình ảnh và cuộc sống của những tầng lớp người Việt Nam dưới thời Pháp cai trị. Những bức ảnh đó được đánh giá cao bởi tính chân thực, giàu tính tư liệu, được chụp bởi tay máy chuyên nghiệp biết tôn trọng văn hoá bản địa, và còn được chụp với với một tinh thần dân tộc học rõ nét nhằm truyền đạt những thông tin văn hóa bằng hình ảnh.

Năm 1885, Pierre Dieulefils gia nhập pháo binh Pháp ở Bắc Kỳ. Năm 1886, ông mở triển lãm ảnh đầu tiên của mình tại Hà Nội.

Từ năm 1888, sau khi giải ngũ, ông hành nghề ảnh tại Hà Nội. Năm 1889, ông đoạt huy chương đồng tại Exposition Universelle tại Paris nhờ những bức ảnh chụp tại Đông Dương.

Ông cưới vợ là bà Marie Glais năm 1889 và đưa vợ sang sống tại Hà Nội. Năm 1900 ông đoạt huy chương vàng tại Exposition Universelle tại Paris. Năm 1910, ông lại đoạt huy chương vàng tại l’Exposition Internationale de Bruxelles.

Bộ ảnh này sau đó được nhà sưu tập bưu ảnh nổi tiếng người Pháp Philippe Chaplain mua và lưu giữ. Mời độc giả thưởng thức trọn vẹn cả bộ ảnh đậm chất văn hóa và nghệ thuật này.

Theo Afamily